ෆේල් අයවැයක් – ඉරාන්

සීනි බදු, රැඳවුම් බදු හා දුම්කොළ බදු වැඩි කරන්නැයි ඉරාන් රජයට යෝජනා කරයි

රටේ ආර්ථිකය අඛණ්ඩව සංකෝචනය වෙමින් පවතින විට ජනාධිපති හා මුදල් අමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ඉදිරිපත් කළ අය වැය මගින් පෙන්වා දුන් පරිදි  රාජ්‍ය ආදායම 61 % න් වැඩි වන්නේ කෙසේ දැයි සමගි ජන බලවේගය වෙනුවෙන් මුදල් අමාත්‍යාංශයේ වැය ශීර්ෂය පිළිබඳ විවාදය ආරම්භ කරමින් ඉරාන් වික්‍රමරත්න මහතා අද (08) පාර්ලිමේන්තුවේ දී ප්‍රශ්න කළේය.

මුදල් අමාත්‍යාංශ වැය ශීර්ෂයේ වෙන් කරන ලද වියදමින් රු 10 ක් කපා හරින ලෙස සාම්ප්‍රදායික යෝජනාව ඉදිරිපත් කරමින් විවාදය ආරම්භ කළ වික්‍රමරත්න මහතා මේ අය වැය ඉදිරිපත්කරමින් 61 % කින් රටේ ආදායම ඉහල යන අතර රාජ්‍ය වියදම 31 % වඩිවන බවට මුදල් අමාත්‍යවරයා ප්‍රකාශ කළේය.

2023 දී රාජ්‍ය ආදායම  රු ට්‍රිලියන 1.3 කින් ඉහල යන බව ප්‍රකාශ කළ අතර 2025 වන විට ප්‍රාථමික ඉතිරිය 2 % ක අතිරික්තයකට ගෙන එනවයි කිව්වා. අඛණ්ඩව සංඛෝචනය වෙමින් පවත්නා ආර්ථිකයක් තුළ අය වැය යෝජනාව 2023 වසර සඳහා වූව ද රජයේ අපේක්ෂා සියල්ල තිබෙන්නේ 2025 වසර ඉලක්ක කරගෙනයි. 1948 න් පසු 2048 වසරේ දී නවීන ලෝකයේ සංවර් ධිත ශ්‍රී ලංකාවක් හදනවයි සිහින ලෝකයක් මවා පෑම් කළා පමණයි අය වැයෙන් සිදු වූයේ.

“මෙම අය වැය යථාර්ථවාදීත් නැහැ, සාධාරණත් නැහැ, මෙහි ඉලක්කයන් මිථ්‍යාවන් ය, ඒ නිසා 2023 අය වැය ෆේල් අය වැයක් වෙනවා නිසැකය. මේ අය වැය රටේ අනාගතය වෙනුවෙන් ද? “ඉරාන් වික්‍රමරත්න මහතා ප්‍රශ්න කළේය.

අය වැය පිළිබඳ විවාදය පැවති මාසයක් පුරාවටම රජය 2023 අය වැය අහසේ තිබෙන මාලිගාවක් වගේ හදාගෙන ගියා. මුදල් අමාත්‍යාංශයේ උගත් නිලධාරීන් මෙවන් අය වැයක් මේ සභාව හමුවේ තැබුවේ කෙසේද යන්න ගැටලුවකි. මට හිතෙන්නේ මෙය දේශපාලන හස්තයක්  මත විදහා දක්වමින් ආත්මාර් ථකාමී බලය යොදවමින් කරපු අය වැයක් කියලායි.

අපිට ඉෂ්ඨ කරන්න පුළුවන් ඉලක්ක රටට ලබා දෙන්න කියා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙන් ඉල්ලා සිටින බව කී මන්ත්‍රීවරයා එසේ නොමැති නම් මෙයට පෙර ශ්‍රී ලංකාව එකඟ වූ ගිවිසුම්වලට වුණු දෙය මෙම ගිවිසුමට ද අත් වනු ඇතැයි කීය.

“ශ්‍රී ලංකාව අයි.එම්.එෆ්. සමඟ ගිවිසුම් 16 ක් අත්සන් කළා. එයින් නවයක් අවසන් කළා හතක් අසම්පූර්ණ විය. මේ යන විදියට මේ රජය යටතේ ඉදිරි ගිවිසුම ද සම්පූර්ණ කරන්නට නොහැකිවනු ඇතැයි එයට අත්සන් තබන්නටත් පෙර ප්‍රකාශ කල හැකියි. අපි කරන්න පුළුවන් අරමුණුවලට පමණයි ජාත්යන්තර අරමුදල සමඟ එකඟ විය යුත්තේ. කරන්න බැරි යෝජනාවලට එකඟ වීමෙන් රට තවත් අගාධයට තල්ලුවන්නට ඉඩ තිබෙනවා.“

සමගි ජනබලවේගය මුදල් අමාත්‍යාංශයේ නිලධාරීන් සමඟ මේ අය වැය නිර්මාණය  කරන්නේ නම් රාජ්‍ය ආදායම් වැඩි කරන අළුත් යෝජනාවල් අපි එයට ඇතුළත් කරනවා.

විදුලිය බලය ගැන ලොකු වාද විවාදයක් ගියා. එහිදී ගනු ලබන තීරණ දිහා බලන විට ආණ්ඩුව ඇතුළේ ආණ්ඩු දෙකක් තිබෙන බවක් සිතෙනවා. අගමැතිතුමා සහ සභානායක එක්ව එක රජයක් ගෙන යන ගමන් විදුලි බල අමාත්‍යවරයා හා අනෙක් අය තවත් ආණ්ඩුවක් ගෙන යන බවක් පෙනෙනවා යැයි කීවේය.

මේ රජය බලයට පැමිණි වහා සීනි බද්ද රු 50/ සිට ශත විසිපහට අඩු කිරීමෙන් රු බිලියන 15.9 ක් අහිමි වුනා කියා භාණ්ඩාගාර නිලධාරීන් පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නා. අද වන තුරු සීනි බද්ද වැඩි නොකිරීමෙන් රජයට රු බිලියන 57 ක් අහිමි වුනා. ඇයි එම සීනි බද්ද වැඩි නොකරන්නේ.

2000 වසරෙන් පසුව දුම්කොළ බදු වැඩිවන විට එහි වැඩි වාසිය ගියේ සමාගමටයි. මෙයින් රජයේ ආදායම ප්‍රමාණවත් ලෙස ඉහල ගියේ නැත. ඒ නිසා වැඩිකරන බදුවලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් භාණ්ඩාගාරයට ලැබෙන පරිදි දුම්කොල සඳහා ද මිල සූත්‍රයක් හඳුන්වා දෙන්න. වසර හතරකට පෙර මිල සූත්‍රයක් හඳුන්වාදුන් අවස් ථාවේ දී මිල සූත්‍රයක් ඕනෑ නම් ආණ්ඩුවක් අවශ්‍යදැයි වර් තමාන රජයේ නායකයන් එදා ඇසුවා. දුම්කොල සඳහා මිල සූත්‍රයක් තිබෙන්නේ නම් රු බිලියන 35 ත් 45 ත් අතර අමතර ආදායමක් රජයට ලබා ගත හැකියි.

ඉවත් කරන ලද රැඳවුම් බද්ද යළි 5 % ක් ලෙස නියම කර තිබෙනවා. එයින් රු බි. 90 ක් පමණ රජය අපේක්ෂා කරනවා. සෑම බද්දකින්ම ධන සහ සෘණ  පැති තිබෙන නමු දූ රජයට ආදායම වැඩි කිරීම පැත්තෙන් කල්පනා කර රැඳවුම් බද්ද වැඩි කිරීමෙන් ඇස්තමේන්තු මුදලට වඩා රු බි 200 ක් පමණ ලබා ගත හැකිය. බදු පරිපාලනය ඉතා දුෂ්කර කාර්යයක් වන බැවින් එක්වර එකතු කළ හැකි දුම්කොල බදු, රැඳවුම් බදු හා සීනි බදු වැඩි කිරීමෙන් පමණක් අමතරව රු බිලියන 240 ක් පමණකින් රාජ්‍ය ආදායම වැඩි කල හැකියි.

ඉදිරි අය වැය වියදමෙන් රු බිලියන 80 ක් පමණ අඩු කර ගත නොහැකි වුවහොත් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ ගිවිසුම සාර්ථක කරගත නොහැකිවන අතර රජය මීළඟ වසරේ තම නොහැකියාවට නිදහසට කරුණු ඉදිරිපත් කිරීම හැර වෙනත් විකල්පයක් නැතැයි, ඉරාන් වික්‍රමරත්න මහතා මුදල් අමාත්‍යාංශ වැය ශීර්ෂය පිළිබඳ විවාදයයේ දී අවධාරණය කළේය.

The post ෆේල් අයවැයක් – ඉරාන් appeared first on Adaderana Biz Sinhala | Sri Lanka Business News.