ජනපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ නියමයෙන් සිංහරාජ රක්ෂිතය හරහා සිංහරාජය සහ ලංකාගම මාර්ගය ඉදිකිරීම හේතවෙන් සිංහරාජය ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවත් කිරීමේ අවදානමක් මේ වනවිට මතුව ඇත. මේ පිලිබදව යුනෙස්කෝ සංවිධානය සිංහරාජය සම්බන්ධයෙන් විමසීමක් කර ඇති බව ශ්‍රී ලංකා බලධාරීහු තහවුරු මේ වනවිට තහවුරු කරති.
“ලෝක උරුම දේපලක්” වන සිංහරාජ රක්ෂිතය හරහා ඉදිවෙන “කොන්ක්‍රීට් මාර්ගයේ” ඉදිකිරීම්වලට අදාළව යුනෙස්කෝ සංවිධානය ඉල්ලා ඇති තොරතුරු ලබා නොදුනහොත් එය ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවත් කිරීමේ අවදානමක් පවතින බවට පරිසර සංවිධාන ඒ අතරේ අනතුරු අඟවති.
සිංහරාජ රක්ෂිතයේ “විශිෂ්ට විශ්වීය වටිනාකමට” අහිතකර ලෙස බලපෑ හැකි, ඒ ඔස්සේ වැටී ඇති මාර්ගයක ඉදිකිරීම් කටයුතු සම්බන්ධයෙන් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම මධ්‍යස්ථානය වෙත තෙවෙනි පාර්ශවීය තොරතුරු ලැබී ඇති බව යුනෙස්කෝ සංවිධානය පසුගිය ඔක්තෝම්බර් 09 වෙනිදා නිකුත් කළ විවෘත ලිපියක දැක්විණි.
“මාර්ගයේ සංවර්ධන කටයුතු තාවකාලිකව අත්හිටුවනු ලැබ ඇතැයි වාර්තා වී තිබුණ ද ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයාගේ නියෝගය පරිදි එම කටයුතු නැවත ආරම්භ කර ඇතැයි පෙනෙන්නට තිබෙන” බව එහි වැඩිදුරටත් සඳහන් විය.
ලෝක උරුම සම්මුතිය ක්‍රියාවට නැංවීම සඳහා වන මෙහයුම්වලට අදාළ මාර්ගෝපදේශ (Operational Guidelines) අනුව, ඉහත කී කරුණ සම්බන්ධයෙන් තමා වෙත ලැබී ඇති තොරතුරුවල නිවැරදිභාවය තහවුරු කර ගනුවස් ඒවා ශ්‍රී ලංකාවේ සිටින සිය ස්ථීර නියෝජිත කණ්ඩායම වෙත යවා ඇති බවත් ලෝක උරුම මධ්‍යස්ථානය ඒ පිළිබඳ ශ්‍රී ලංකා බලධාරීන්ගේ ප්‍රතිචාරය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින බවත් ලිපියේ දැක්විණි.
පැරිසියේ පිහිටි යුනෙස්කෝ මූලස්ථානය විසින් ඒ සම්බන්ධයෙන් විමසීමක් කරනු ලැබ ඇති බව එහි ශ්‍රී ලංකාවේ නියෝජිත ආයතනය වන ශ්‍රී ලංකා යුනෙස්කෝ ජාතික කොමිෂන් සභාව තහවුරු කළේය.
ඊට ප්‍රතිචාර දක්වමින් පරිසර අමාත්‍යංශයෙන් අදාළ තොරතුරු ලබා ගෙන ඇති බව ශ්‍රී ලංකා යුනෙස්කෝ ජාතික කොමිෂන් සභාවේ මහ ලේකම් ආචාර්ය පුංචිනිලමේ මීගස්වත්ත පැවසීය. කෙසේ නමුත් එම තොරතුරු පැරිසියේ පිහිටි යුනෙස්කෝ මූලස්ථානය වෙත යවා ඇත්දැයි යන්න සඳුදා (නොවැම්බර් 02) තහවුරු කළ හැකි බව ඔහු කියා සිටියේ බීබීසී සිංහල සේවය ඒ පිළිබඳ කළ විමසීකදීය.
යුනෙස්කෝ සංවිධානය විසින් ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කරනු ලැබ ඇති සිංහරාජය ආසන්නයේ පිහිටි ලංකාගම වෙත වැටී ඇති මාර්ගය පුළුල් කිරීමට වත්මන් ආණ්ඩුව පියවර ගැනීමත් සමග එය උණුසුම් මාතෘකාවක් බවට පත් විය.
රක්ෂිතයේ ඇතැම් කොටස් මැදින් වැටී ඇති මාර්ගය සංවර්ධනය කිරීමෙන් සිංහරාජයට දීර්ඝකාලීන බලපෑම් එල්ල වනු ඇති බවට පරිසරවේදීහු එවක අනතුරු ඇඟවූහ. ඉදිකිරීම් ආරම්භ කිරීමට පෙර ඒ සම්බන්ධයෙන් පාරිසරික බලපෑම් තක්සේරු වාර්තාවක් (EIA) ලබා ගෙන නොමැති බවට ද ඔවුහු චෝදනා කළහ.
එසේ වුවත් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සහ ආණ්ඩුවේ බලධාරීන් දිගින් දිගටම කියා සිටියේ මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් කටයුතු නිසා පරිසරයට හානියක් සිදු නොවන බවය.
මේ අතර “ලෝක උරුම දේපලක්” තුළ හෝ ඉන් පිටත සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සහ ක්‍රියාකාරකම් සැලසුම් කිරීමට පෙර පාරිසරික බලපෑම් තක්සේරු වාර්තාවක් (EIA), උරුම බලපෑම් තක්සේරු වාර්තාවක් සහ / හෝ උපායමාර්ගික පාරිසරික තක්සේරු වාර්තාවක් ලබා ගත යුතු බව මාර්ගෝපදේශ තුළ විශේෂයෙන් සඳහන් කර ඇති බව යුනෙස්කෝ සංවිධානය නිකුත් කළ ලිපියේ දැක්වේ. එවැනි අධ්‍යයනයක් හෝ තක්සේරුවක් කර ඇත්නම්, මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් කටයුතු යළි ආරම්භ කිරීමට මත්තෙන් එම තොරතුරු වහා ඉදිරිපත් කරන ලෙස යුනෙස්කෝ සංවිධානය ශ්‍රී ලංකා බලධාරීන්ගෙන් ඉල්ලා ඇති බව ඉහත කී විවෘත ලිපියේ දැක්වේ.
එම පාරිසරික වාර්තා සොබාදහම සංරක්ෂණය කිරීම සඳහා වන ජාත්‍යන්තර සංගමයේ (IUCN) පරීක්ෂාවට ලක් කරෙන බව වැඩිදුරටත් දැක්වේ. ‘IUCN’ යනු ලෝක උරුම කමිටුව සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන උපදේශන මණ්ඩලයකි.
ශ්‍රී ලංකා සොබාදහම් අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථානය, ලංකාගම මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් සම්බන්ධයෙන් යුනෙස්කෝ සංවිධානය වෙත කරුණු වාර්තා කළ පරිසර සංවිධානයකි.
පරිසර වාර්තා ඇතුළු ලංකාගම මාර්ග සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියට අදාළ තොරතුරු යුනෙස්කෝ සංවිධානය වෙත ලබා දීමට ශ්‍රී ලංකාව බැඳී සිටින බව සොබාදහම් අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථානයේ ජාතික සම්බන්ධීකාරක ආචාර්ය රවීන්ද්‍ර කාරියවසම් බීබීසී සිංහල සේවයට පැවසීය.
“මොකද අපි මේ උරුමයන් ආරක්ෂා කරන බවට යුනෙස්කෝව සමග නෛතිකව බැඳී සිටිනවා. ඒ වගේම ඒ සඳහා අපි ඒ ආයතනවලින් අරමුදල් ලබා ගන්නවා. මේ කියන කරුණු දෙක නිසා අනිවාර්යයෙන් පිළිතුරු දිය යුතු වෙනවා. එසේ නොවුණොත් සිංහරාජය ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ලොකු අවදානමක් තිබෙනවා,”
කොළඹ, ගාල්ල, නෙළුව, පොලොන්නරුව, කුරුණෑගල, රත්නපුර යන ප්‍රදේශවලට අයත් සියයකට අධික පිරිසක් ද මාර්ග සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය පිළිබඳ යුනෙස්කෝ මූලස්ථානයට කරුණු වාර්තා කර තිබූ බව ආචාර්ය රවීන්ද්‍ර කාරියවසම් සඳහන් කළේය.
එමෙන්ම අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬ නගන ‘අවාස්’ සංවිධානය ද ඊට අදාළ පෙත්සමක් යුනෙස්කෝ මූලස්ථානයට භාර දී තිබුණු බව ඔහු පැවසීය.
“සිංහරාජයේ මේ වන තෙක් සීමා මායිම් ලකුණු කර නැහැ. ඒ නිසාම සංවර්ධන කටයුතු වශයෙන් දියත් වන මෙවැනි ඕනෑම ව්‍යාපෘතියක් සිංහරාජය විනාශ වෙන්න හේතු වෙනවා.”
“ඒ වගේම 2004 වසරේදී එවක ජනාධිපතිනිය චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ආණ්ඩු සමයේ දී සිංහරාජ රක්ෂිතය වටා මීටර 500 ක ප්‍රදේශය ඊට පවරා ගැනීමට අනුමැතිය හිමිව වසර දාසයක් ගතව ඇතත් ව්‍යාපාරිකයන්ගේ බලපෑම් මත එයත් මෙතෙක් ක්‍රියාත්මක වී නැහැ.”
“මේ වන විටත් එනසාල් වගාවට, අල වගාවට, තේ වගාවට, හෝටල් සඳහා ලෝක උරුමය විනාශ කෙරෙමින් පවතිනවා.”
ඉහත කී ගැටලුවලට පිළියම් යෙදීමට පාලකයින් අපොහොසත් වීම නිසා පරිසර සංවිධානවලට ඒ සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තරයේ සහාය පැතීමට සිදුව ඇති බව ආචාර්ය රවීන්ද්‍ර කාරියවසම් වැඩිදුරටත් පැවසීය.
ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින විශාලතම ප්‍රාථමික වර්ෂා වනාන්තරය සිංහරාජ ලෝක උරුම වන වැස්මයි. එහි උතුරු ප්‍රදේශයේ කළු ගඟේ පෝෂක ශාඛා ද දකුණු ප්‍රදේශයේ ගිං ගඟේ පෝෂක ප්‍රදේශ ද පිහිටා තිබේ. සිංහරාජ වනාන්තරය රත්නපුර, ගාල්ල සහ මාතර යන දිස්ත්‍රික්ක සහ දකුණු, සබරගමු පළාත් පාලන ප්‍රදේශයන් ආශ්‍රිතව පිහිටා ඇත.
පසුගිය වසර 60 ක කාලය තුළ සිංහරාජයේ වාර්ෂික වර්ෂාපතනය මිලිමීටර් 3614 – 5006 අතර අගයක් ගෙන තිබේ.
සිංහරාජය තුළ ශ්‍රී ලංකාවට අවේනික ‘ඒක දේශීය ශාක’ විශාල සංඛ්‍යාවක් ඇත. වනය තුළ දැවමය ශාක විශේෂ 340 ක් පමණ හමුවන අතර ඉන් 192 ක්ම ශ්‍රී ලංකාවට අවේනික බව නිල වාර්තාවල සඳහන් වේ.
සිංහරාජය අද්විතීය ශාක විවිධත්වයකට හිමිකම් කියනවා සේම විශාල සත්ත්ව ගහනයක ද නිජභූමිය වෙයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින විශාලතම පහතරට තෙත් කලාපීය වනාන්තරය සිංහරාජය වන අතර එය ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් 0.2% ක් වේ. පර්යේෂණ, අධ්‍යාපනික සහ සංචාරක කටයුතු සඳහා සිංහරාජ වනාන්තරයේ පවතින මාර්ග කිහිපයක් යොදා ගනු ලැබෙයි.
සිංහරාජය අවට ප්‍රදේශ අධික මානව බලපෑමකට ලක්ව ඇති බව ඒ සම්බන්ධයෙන් පළ වී ඇති අධ්‍යයන වාර්තා ගණනාවක් මගින් පෙන්වා දී ඇත. අනවසර වගාබිම්, අනවසර වාසස්ථාන, අනවසර දැව කැපීම සහ අනවසර මැණික් ගැරීම් ඒ අතර ප්‍රධාන වේ. අධ්‍යයන වාර්තා අනුව සිංහරාජය අවට ගම්මාන 40 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් පිහිටා තිබේ.
ඉන් 30 ක් පමණ පිහිටා ඇත්තේ සංවේදී කලාප ආශ්‍රිතවය.
(උපුටාගැනීම – බීබීසී)
The post ජනපතිගේ නියමයෙන් සිංහරාජ රක්ෂිතය හරහා ඉදිවෙන”කොන්ක්‍රීට් මාර්ගය” හේතුවෙන් සිංහරාජය ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙන් ඉවතට appeared first on ColomboXnews.
Source From Colomboxnews
Author: Kamal Dhammika
#SriLanka #News #lka